«ستاره خلیج‌فارس» زودتر از اینها باید تکمیل می‌شد؛ شتاب‌زده پروژه‌ای را افتتاح کردند که هنوز ناقص است! 

جلیل سالاری قائم‌مقام سابق شرکت ملی پالایش و پخش در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجو، با اشاره به افتتاح پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس از سوی دولت یازدهم، اظهار داشت: تجهیزات این پروژه در دولت قبل خریداری‌شده و همه سفارشات انجام‌شده بود. پیشرفت فیزیکی آن نیز در دولت قبل هفتاد و پنج درصد بود و آخرین پیشرفت پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس در سال ۹۲ متأسفانه تنها دوازده درصد بود.


وی افزود: علی‌رغم اینکه امینی فر به‌عنوان مشاور زنگنه در این پروژه مکاتباتی برای تأمین اعتبار آن از طریق بانک مرکزی و سرمایه‌گذاری شرکت نیکو انجام داده و این اعتبارات تخصیص‌یافته بود اما بخشی از مانده‌های گذشته پرداخت‌نشده بود و طبیعتاً روند پیشرفت افت پیدا کرد به‌نحوی‌که از دوازده درصد پیشرفت فیزیکی سال ۹۲ به چهار ممیز چهار دهم درصد در سال نود و پنج رسید.

 

 

 

 

سالاری یادآور شد: علی‌رغم اینکه در ماده ۱۲۷ قانون برنامه پنجم اختیارات کاملی داده‌شده بود که این پروژه از سرفصل‌های واگذاری سیاست اصل ۴۴ یک سال پس از بهره‌برداری مستثنی است و می‌تواند از هر مسیری تأمین اعتبار کند اما آقای وزیر نسبت به این پروژه بسیار خرده‌گیری کرد و موجب توقف آن در پاره‌ای زمان  شد. علی‌رغم مکاتبات امینی فر به عنوان مشاور زنگنه و درخواست تأمین اعتبارات وی، این اتفاق نیفتاد و مجدداً سهام پالایشگاه که بخش دولتی ۴۸ درصد سهام‌دار آن، افت پیدا کرد و به ۱۶٫۹ درصد رسید.

وی بیان داشت: با کاهش سهام بخش دولتی، نظارت این بخش نیز کاهش یافت و سهام به‌صورت عجیب و غریبی واگذار شد. علی‌رغم اینکه صندوق نفت نیز سهامدار این پالایشگاه بود و طبق اصل چهل و چهار،  ۵ درصد از آن را می‌شد به کارکنان نفت واگذار کرد که در عمل این اتفاق نیفتاد، بدون تجدید ارزیابی به تأمین اجتماعی واگذار شد. بعدها علی‌رغم اینکه در ماده ۱۲۷ قانون برنامه پنجم محدودیت‌هایی برای این پروژه ذکر نشده بود، به دلایلی که می‌خواهیم سهام بخش دولتی را کاهش دهیم، کار با توقف مواجه شد. این‌ها عواملی بود که زمینه‌ساز کاهش رشد ۱۲ درصدی این پروژه از سال ۹۲ به چهار ممیز چهار دهم دهم در سال شد.
 

 

 

قائم‌مقام سابق شرکت ملی پالایش و پخش تصریح کرد: در حالی دولتی‌ها اعلام می‌کنند که پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس محصول گشایشات برجام است که ما در اوج تحریم‌ها و بدترین شرایط پالایشگاه امام خمینی شازند اراک که نزدیک به ۱۵ واحد فرآیندی داشت و ۷۰ درصد تجهیزات آن ساخت داخل بود را احداث کردیم حتی بنزینی که امروز عرضه می‌شود ماحصل این پروژه است.


سالاری ادامه داد: علی‌رغم اینکه وزیر نفت اعلام کرده بود تا زمان تکمیل و بهره‌برداری نهایی این پروژه آن را افتتاح نمی‌کنیم امروز پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس در حالی افتتاح شد که بسیاری از بخش‌های آن از جمله فاز یک تکمیل‌نشده است و در سبد سوخت کشور حتی یک قطره بنزین اضافه نکرده است. ضمن اینکه براساس برنامه تولیدی که شرکت ملی پالایش پخش از ابتدای هر سال تا انتهای آن سال پیش‌بینی می‌کند هیچ‌گونه برنامه‌ای برای تولید و عرضه بنزین این پالایشگاه تا انتهای سال ۹۶ پیش‌بینی‌نشده است.

 

 

وی یادآور شد: از سوی دیگر عدم تکمیل بخش‌هایی از این پروژه همچون واحدهای پایین‌دستی که مکمل پالایشگاه بوده و جنبه زیست‌محیطی دارند موجب شده تا استاندارد اجباری ۴۹۰۴ که به عنوان استاندارد ملی کشور شناخته می‌شود در تولیدات آن رعایت نشود. حتی برنامه‌ای که برای بهینه‌سازی فاز اول پالایشگاه پس از خردادماه پیش بینی شده، میانگین حدود ۸۰ هزار بشکه در روز است، بنابراین دستیابی به ۱۲۰ هزار بشکه و ۱۳ میلیون لیتر بنزین در شرایط حال حاضر امکان‌پذیر نیست.


قائم‌مقام سابق شرکت ملی پالایش و پخش با تأکید براینکه آنچه در این پالایشگاه تولید می‌شود هم با استاندارد ملی مطابقت ندارد، خاطرنشان کرد: از سوی دیگر به دلیل اینکه واحدهایی همچون تولید گوگرد و سیستم‌های آب‌ترش هنوز راه‌اندازی نشده و باید بخشی از این گوگرد در سیستم سوخت پالایشگاه سوزانده شود در صورت عدم تکمیل فاز یک، انتشار روزانه ۶۵ تن گوگرد تبعات زیست‌محیطی را در منطقه ایجاد می‌کند.


سالاری گفت: جای سؤال است که چگونه از یک فازی که هنوز به‌صورت ناقص است و محصول آن به بازار نیامده و استاندارد اجباری آنها را پوشش نمی‌دهد افتتاح رسمی می‌کنیم؟ شاید به این دلیل که طی سال‌های گذشته  پیشرفت پروژه سیر نزولی داشته و به نوعی متوقف‌شده بود و این افتتاح برای کمرنگ کردن کم‌کاری گذشته است به‌نوعی پوششی بر سهل‌انگاری کارفرمایان پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس تلقی می‌شود که در تأمین به‌موقع منابع و پیگیری و پایش پروژه کوتاهی کرده‌اند.

 

وی با اشاره به ارائه آمار پیشرفت فیزیکی پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس از سوی دولتی‌ها در چند سال اخیر، یادآور شد: اگر دقت کنیم می‌بینیم که بی‌اطلاعی و عدم پیگیری مسئولان و کارفرمایان پروژه موجب شده تا در گذشته آمارهای ضد و نقیضی پیرامون زمان افتتاح ارائه دهند. به طور مثال زمان افتتاح این پروژه را از سال ۹۳ به ۹۴، از سال ۹۴ به انتهای آن، از سال  نود و پنج به اواسط سال ۹۵ و در نهایت از سال نود و پنج به سال نود و شش موکول می‌کردند. نکته قابل توجه دیگر اینکه در فروردین‌ماه سال جاری تنها حدود دوازده میلیون لیتر واردات بنزین داشتیم که این مسئله بیانگر این است که جلسات مستمر برای اطلاع از وضعیت پروژه و  پیگیری مسائل وجود نداشته و همین امر موجب گرایش به سمت واردات شده است.

 

*دولت کمترین اهتمامی نسبت به خودکفایی بنزین نداشت

سالاری تصریح کرد: سال گذشته روزانه نزدیک به سیزده میلیون لیتر واردات داشتیم که این حجم نزدیک به دو میلیارد دلار برای کشور هزینه در پی داشت.


وی با بیان اینکه در شرایط تحریمی تولید بنزین از چهل و سه میلیون لیتر به شصت میلیون لیتر افزایش یافت، ادامه داد: زمانی که آمار تولید بنزین را در فروردین ماه  بررسی می‌کنیم می‌بینیم که علی‌رغم پیش‌بینی تولید بنزین روزانه شصت و چهار میلیون لیتر در برنامه توسعه متأسفانه این عدد ۵۸ میلیون لیتر رسیده است. یعنی انحرافی نزدیک به شش تا هفت میلیون لیتر با آنچه که در برنامه پیش بینی شده است. این عدد نشان می‌دهد که اقدامات و برنامه‌ریزی صورت گرفته در این باره دچار اشکال است و دولت توجه لازم را نسبت به تولید بنزین ندارد. در حقیقت به‌جای تولید ثروت و استفاده از فرصت‌ها، از منابع هزینه می‌کنیم.

قائم‌مقام سابق شرکت ملی پالایش و پخش خاطرنشان کرد: باتوجه به اینکه در پایان دولت یازدهم قرار داریم روحانی پروژه‌ای را افتتاح کرد که ناقص بوده و هنوز به‌طور کامل تکمیل نشده است. پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس باید پیشتر از این‌ها تکمیل‌شده و به بهره‌برداری می‌رسید که متأسفانه گره زدن آن به برجام و کم‌کاری صورت گرفته موجب شد تا به امروز طول کشد. در حقیقت علی‌رغم اینکه این پروژه جزء پروژه‌های اولویت‌دار و اقتصاد مقاومتی محسوب می‌شود اما می‌بینم که اولویت پیگیری این پروژه در بین دولتی ها وجود نداشت.